مواد ساختمانی

(مواد  ساختمانی)  

گچ

          گچ ساختمانی از یک نوع سنگ طبیعی پس از حرارت دادن معین در داش های مخصوص زیر گرمای 150 الی 160 درجه سانتی گرید به دست می آید.

سخت شدن گچ ساختمانی :

          گچ ساختمانی اگر همرای آب یک جا شود سریع جوش می خورد و محکمیت خود را به دست می آورد و پس از یک و نیم ساعت  %60-70 فیصد محکمیت نهایی خود را به دست می آورد.

برتری های گچ ساختمانی:

1.      گچ ساختمانی زود جوش می خورد و سریع محکمیت خود را به دست می آورد، پس از یک و نیم ساعت حدود 60 الی 70 فیصد محکمیت خود را بدون این که به آن حرارت تامین شود به دست می آورد.

2.      عناصر گچی به حرارت نیاز ندارند.

3.      عناصر گچی به آسانی تحت کار میخانیکی گرفته می شود.

4.      عناصر گچی رنگ سفید داشته ضرورت به رنگ آمیزی ندارد و اگر به رنگ های متنوع رنگ آمیزی شود به آسانی رنگ های مطلوب را به خود اختیار می کند.

5.      برای تولید مصالح ساختمانی پلیت ها، سنج ها، پلستر و اشکال های مهندسی استفاده خوبی می شود.

 

نواقص گچ :

1-      در برابر آب مقاومت ندارد.

2-      در برابر سردی مقاومت کم از خود نشان می دهید.

چونه

          چونه به گونه طبیعی از معادن به دست می آید و در کوره ها یا داش ها توسط حرارت C1000⁰ به چونه تبدیل می شود، و به دو بخش دسته بندی می گردد:

 

1-      چونه کلوخه آب نارسده   2- چونه پودری آب نارسیده 

 

چونه دارای خواص ذیل می باشد:

 

1.      مصالحه چونه قابلیت شکل گیری و یا پلاستکی دارد،

 

2.      در وقت کم جوش (سخت) می نماید.

 

3.      -قابلیت چسپش را دارد.

 

4.      در مقا بل جذب آب مقاومت دارد.

 

5.      رنگ سفید دارد.

 

چونه را برای پلستر کاری سطوح؛ خشت کاری و سنگ کاری تعمیرات استفاده می نمایند. مواد این نوع پلستر عبارت سرمه ریگ و چونه آب رسیده (شیره چونه) می باشد.

چوب

          چوپ مواد خداداد طبیعی بوده از درختان گوناگون به دست می آید و به گونه ها و مقاصد مختلف به کار می رود و از دیر زمانی تا اکنون مورد استفاده قرار گرفته است. از چوپ در ساختمان چوکات ها، دروازه ها کلکین ها، فرش ها و اعمار خانه ها استفاده گردیده  و نیز چوپ از نگاه معماری و تکنالوژی عصری ارزان و با کیفیت می باشد.

 

 نواقص چوپ:

 

1.      قابلیت تغیر در خواص.

 

2.      فرسوده شدن،

 

3.      قابلیت سوخت را دارد،

 

 فواید چوب:

 

1.      به آسانی از آن استفاده می گردد،

 

2.      نسبت به دیگر مواد ساختمانی اقتصادی می باشد،

 

3.      جهت نصب کردن ساختمان های چوبی به ماشین های گران بها نیاز نمی گردد،

 

4.      به آسانی به اشکال مطلوب جور می شود،

 

5.      زنگ نمی زند،

 

6.      سبک و نرم بوده، عایق حرارت و سردی می باشد،

 

7.       محکمیت عالی دارد،

 

8.      برای اسباب زینتی به کار می رود،

 

چوب های که در ساختمان ها مورد استفاده قرار می گیرد باید دارای خصو صیات زیر باشد:

 

1- عاری از برامدگی (زخ ها) یا کرم خوردگی که با عث کم شدن مقاومت چوب می گردد باشد.

 

2-  بهتر است از چوب خوب خشک شده استفاده گردد به خاطریکه چوب های نمدار سبب تاب خوردگی، فشرده گی و پوسیده شدن انجام ها می گردد.

 

مدافعه چوب از در گرفتن:

 

برای مدافعه چوب از سوختن توصیه می گردد تا بدون در نظرداشت مدت بهره گیری تدابیر ساختمانی زیر درنظر گفته شود:

 

1. استفاده از عناصر ضخیم از قبیل چوب های گول چهار تراش و اجزای سرشی ضخیم بدون پیش برآمدگی ها و درز ها.
2. اعمار ساختمان دارای دیوارها و سقف های لشم بدون پیش برآمدگی.
3. از بین بردن خالیگاه ها و کانال ها در عمق چوب که در جریان هوا قرار می گیرد.
4. اســتــفاده از موادی ناسوز در عناصر احاطوی.
5. پوش نمودن عناصر چوب ذریعه پلســتر و روی کاری و همچنان جدا نمودن اجزا ی چوبی از منابع آتش توسط راه های مخصوص ضد حریق.

 

          باید گفت که اســتــفاده از عناصر چوبی در شرایط که خطر حریق بیشتر باشد مجاز نمی باشد برعلاوه تدابیر ساختمانی تمام عناصر چوبی باز از قبیل گادرها , فرم ها , و کمان ها باید به طریق خاص از آتش مدافعه گردند.

 

           این طریقه عبارت از مشبوع ساختن چوب ذریعه مرکبات کیمیایی مدافعه از چوب توسط رنگ های مدافعه از حریق،  و مقاوم آب رنگ می شوند باید گفت که محکمیت عناصر چوبی که توسط محلول های مدافعه از حریق مشبوع می گردد مقاومت چوب را به اندازه %10 پایین می آورد.

 

انواع چوب و موارد استعمال ان ها : 

 

چوب های که به مقصد نجاری قابل استفاده می باشد به طور عموم به دو بخش دسته بندی می گردد:

 

1-چوب های طبیعی .

 

2-چوب های مصنوعی.

 

چوب های طبیعی:

 

چوب های که از بدنه درختان به دست می آید به طور عموم به دو دسته تقسیم می گردد. نرم و سخت.

 

چوب های نرم قرار ذیل اند:

 

1-چوب ارچه       2-چوب خار     3-چوب جلغوزه     4-چوب چنار

 

چوب های سخت قرار ذیل اند:

 

1- چوب شیشم  2- چوب چارمغز    3- چوب بلوط   5- چوب گز   6- چوب پشه خانه   7- چوب توت

 

چوب های مصنوعی:

 

چوب های مصنوعی در دستگاه های مدرن تولید می گردد و ان ها شامل چوب های ذیل اند:

 

1-      تخته های پلای یود(Plywood board )     2-  تخته های پرس شده (اشپامپلیت)

 3-  تخته کاک    تخته های فارمیکا

سیخ گول

          سیخ گول که در ساختمان استفاده می شود باید به صورت مجموع عاری از زنگ زدگی ، نرمش(سستی) پوستک شدن (ورقه ورقه جدا شدن) شکل نا هموار مقطع  باشد و همچنان عاری از چربی و کثافت باشد.

نوع فولاد کم کاربن یا فولاد قوی در ساختمان های کانکریتی باید به کار برود تا در برابر فشار وارده بالای ساختمان مقاومت خوب وارد بتواند. سیخ های ساده می تواند دارای مقطع های مربعی یا دایروی باشند که نوع دومی آن بیشتر قابل استفاده می باشد. اندازه آن ها الی 5 میلی متر بوده قطر کمتر از 5ملی به نام سیم یاد می گردد. سیخ های دایروی معمولأ بی رخ و یا رخدار می باشند که رخدار بیشتر موارد استعمال دارد زیرا چسپش آن با کانکریت خوبتر است و همچنان کاربرد چنین سیخ ها نیاز به قات کردن ندارد. به هر اندازه که مقاومت سیخ و قطر سیخ بلند برود ضریب ارتجاعیت آن کاهش می آبد. در کارخانه ها به درازای 11.75 متر سیخ گول تولید می گردد.

          قرار نورم های معماری در ساختمان 50% سیخ بندی خم و کج و 50% مستقیم استفاده می گردد. نظر به کلاس  سیخ ها مقاومت شان( 3000kg/cm2) بوده و ضریب ارتجاعیت آن 2(20*106 )kg/cm می باشد . نورم تجربوی ساختمانی استفاده سیخ گول را در فی متر مکعب بدنه آهن کانکریتی قرار ذیل سنجش کرده است.

 

1.      برای پلیت پوشش از (35-70 )کیلوگرام فی متر مکعب.

 

2.      در گادر از (70-120) کیلوگرام فی متر مکعب.

 

3.      در پایه از (160-110 ) کیلوگرام فی متر مکعب.

 

4.      در تهداب از( 35-50 ) کیلوگرام فی متر مکعب.

 

          سیخ لشم به نام کلاس A ،  سیخ مارپیچ به نام کلاس B ، سیخ خار ماهی به نام کلاس  C، و سیخ که در بالا و پاین خار ماهی یک خط سرخ است بنام کلاس D یاد می گردد. سیخ های که به عرض انداخته می شوند بنام سیخ های فعال و سیخ های که در فاصله های بزرگ انداخته می شوند به نام سیخ ها منتاژی و یا ساختمانی یاد میگردد.

سیخ فعال سیخ وزن بردار بوده اما سیخ ساختمانی و یا منتاژی سیخ وزن بردار نمی باشد و قطر سیخ فعال نظر به سیخ ساختمانی بنابر دیزاین ضخیم تر محاسبه می گردد.  اگر در دیزاین تعداد سیخ ها زیاد محاسبه گردد سیخ بندی را در دو طبقه  به صورت نورمال 15ملی متر یا 3/2 ام حصه اندازه بزرگ جغل یا اندازه بزرگ سیخ و یا هر کدام که بزرگتر باشد سیخ بندی می گردند.

 

سیخ گول که برای کانکریت استعمال می شود باید دارای چگونگی باشد:

 

1-      سیخ گول باید با کانکریت چسپش کامل نماید.

 

2-      حدود انقباض و انبساط آن تقریبا معادل انقباض و انبساط کانکریت باشد.

 

3-      قوه های کششی آن باید به حد کافی مقاوم باشد.

 

4-      باید به اسانی قطع خم و ولدینگ گردد.

 

          اقسام گوناگون سیخ گول که تولید آن مروج است عبارت از سیخ های نسبتآ نرم سیخ های با مقاومت کششی متوسط و سیخ های با مقاومت کششی بلند.

 

سطح جانبی سیخ ها گول معمولا صاف یا درشت (رخدار) می باشد.

 

قطر سیخ های که تولید می شود و موارد استعمال دارد عبارت اند از:

 

5,6,7,8,10,12,14,16,18,20,22,24,25,26,28,30,32,34,35,36,38,40,45,56and 63mm

 

          در وقت کانکریت ریزی در موقیعت دقیق آن طوریکه در نقشه نشان داده شده جا به جا شود و در وقت کانکریت ریزی و عملیه وایبراتور باید موقیعت آن تغیر نخورد.

انجام سیخ های بدون رخ یا لشم باید چنگک گردد و سیخ های گول باید توسط سیم یک ملی و یا ولدینگ باهم محکم گردد.

 

خشت پخته

          خشت سازی و استفاده از خشت از زمانه های قدیم در معماری مروج بوده و اکنون نیز از آن به حیث یک ماده مهم صنعتی در انواع ساختمان ها استفاده به عمل می آید. در کشورهای پیشرفته خشت به حیث یک ماده کم اهمیت ساختمانی شناحته شده و این اندیشه نادرست سبب پس مانی این صنعت گردیده است، خواهش روز افزون این ماده ساختمانی و رقابت آن با سایر مواد ساختمانی باید زمینه را برای پشرفت این صنعت باستانی مهیا سازد.

          خشت به گونه ساده در همه جا تولید گردیده و به آسانی از یک جا به جای دیگر برده می شود. قابلیب کار خوب جهت شکل دادن و تزین کردن در دیوار، سقف و فرش از آن به آسانی استفاده می گردد. علاوتا" ارزش آن نیز نظر به سایر مواد ساختمانی ارزانتر می باشد که این فواید سبب گردیده است که از خشت به پیمانه وسیع در ساختمان های مختلف استفاده گردد.

 

          پختن به خشت سختی، کثافت و مقاومت داده از قابلیت جذب آب میکاهد در نتیجه خشت پخته خوب در مقابل تغیرات حالات جوی و آتش و فشار خوب دوام می نماید . نظر به شکل، خشت مکعب مستطیل بوده و اندازه آن معمولأ طوری است که طول دوچند عرض و عرض دو چند ضخامت می باشد.

 

خـــشــت پــخــته : خشت خام بعد از حرارت دادن در کوره های مخصوص که به نام داش یاد می شود به خشت پخته تبدیل می گردد بعد از پخته شدن سختی و مقاومت آن در برابر حالات جوی بلند می رود. در اثر حرارت دادن رطوبت خشت تبخیر و مواد عضوی آن سوختانده می شود که در زیر درجه   C ^o1100، دانه های اجزای داخلی خشت  با یکدیگر جوش نموده و مقا ومت خشت را بلند می برد و معمولآ درجه حرارت خشت در داش   C ^o 1000الـیC ^o 1100 می باشد.

خشت خوب درجه اول باید دارای سختی (مقاومت) مناسب و خوب پخته شده باشد و دارای شکل منظم و رنگ سرخ یا مسی و سطح هموار و صاف باشد، درز نداشته و سطح آن بسیار لشم هم نباشد.

ریگ و جغل

          ریگ موادیست که دانه های آن از غربال نمبر 4 گذشته بتواند و یا به عباره دیگر اندازه دانه های ریگ از 4.76ملی متر خردتر باشد معمولآ ذرات خردتر سلیکا در آن ها  مشاهده می گردد.

          این مواد در کنار دریا ها و در بطن سیلبردها و جوی ها به اندازه های مختلف موجود می باشد، معمولآ دارای مخلوط کلی و جغل بوده که پس از تصفیه برای استفاده در کانکریت باید شسته شود. موادیکه اندازه دانه ها یا ذرات آن از 4.76 ملی متر بزرگتر از 75ملی متر خردتر باشد به نام جغل یاد می گردد. جغل را می توان به گونه طبیعی از دریا ها و دامنه ها و یا به صورت مصنوعی توسط ماشین شکننده سنگ به دست آورد. خواص ریگ و جغل که بالای کانکریت تاثیر دارد عبارت اند از:

·         وجود آب در خلای درونی و بیرونی.

·         کثافت ریگ و جغل.

·         درجه بندی دانه های ریگ و جغل.

·         مقاومت در مقابل فشار و دوام در مقابل حالات جوی و جریان آب.

·         شکل دانه ها.

·         درشتی، صافی و بافت (دانه های درشت جوش و بافت بهتر بوجود می آورد).

·         پاک بودن ریگ و جغل از مواد مضره مانند اقسام ذغال، خاکستر و غیره.

·         انبساط حجمی ریگ و جغل.

·         مرغوبیت ظاهری ریگ و جغل.

          جغل طبیعی به گونه درست درجه بندی نشده و هم با گل و لای و خاک آلوده می باشد،  مگر در صورت ناپاک بودن و غیر منظم بودن دانه های آن باید که پیش از استفاده در ساختمان های کانکریتی شسته و غربال شود تا که مواد پاک و با دانه های منظم حاصل گردد.

برای دریافت بهتر جغل نقاط ذیل را باید در نظر داشته باشیم:

·         موجودیت گرد و خاک در این مواد از پنج فیصد افزایش نیابد.

·         موجودیت گرد سنگ در جغل میده شده از دو فیصد افزایش نیافته زیرا که موجودیت زیاد گرد سنگ ایجاب می کند که آب زیاد در موقع آمیختن کانکریت استفاده شود تا که کانکریت قابلیت کار را به دست بیاورد  بنابران استعمال زیاد آب از حد مجاز در کانکریت سبب کم شدن مقاومت آن می گردد.

          جغل که در کانکریت استفاده می شود نظر به اندازه و ضخامت کانکریت فرق می داشته باشد و جغل باید بدون گرد خاک بوده و رخدار باشد از جغل سنگ چونه  نباید استفـــاده نمود  جغل دریایی یا لشـم هم برای کانکریت ریزی مناسب دیده نمی شود زیرا چسپش خوب ندارد.

          در هنگام باریدن باران گردهای سنگ شکسته شده در زیر ذخیره جغل کرش ته نشین شده و یک قشر خاکی را در اطراف جغل تشکیل می دهد که استعمال چنین جغل در مخلوط کانکریت سبب کم شدن مقاومت کانکریت می شود، و  در هنگام به دست آوردن جغل ماشینی کوشش شود که از طبقه بالای ذخیره مواد گرفته شود و در غیر آن مواد کرش با خاک آلوده شده باید قبل از استفاده شستشو گردد.

          در صورت نبود گدام در ساحه ساختمان باید بالای ریگ و جغل که در ساحه تهیه می گردد روز یک الی دو بار آبدهی شود تا شعاع آفتاب سبب تخریب آن نگردد. و هم ریگ که به شکل طبیعی یافت می گردد پیش از بارگیری باید به ضخامت ده سانتی از روی ریگ و یا جغل دور انداخته شود زیرا تابش تشعشع آفتاب کیفیت آن را از بین برده  و کنار ذرات ریگ را تخریب می نماید.

ریگ :

ریگ که برای خشت کاری استعمال می شود نسبت به ریگ که برای سنگ کاری استعمال می شود میده تر باشد.  برای کارهای معمولی معماری (برای کانکریت ریزی قشر اولی پلستر کاری یا چتکه ) ریگ باید از غربال 2x2mm  بگذرد. و برای کار های هنگاف کاری و پلستر قشر دومی یا اولی باید از غربال 1x1mm بگذرد.

باید تمام ریگ ها قبل از استعمال باید خوب شستشو گردد و موجودیت % 6-4 فیصد خاک مجاز است.

جغل درشت دانه یا بزرگ دانه:

 اگر اندازه جغل از 4.75 ملــی متر بزرگ باشـــــد آن را جغل بزرگ دانه دار می گویند. بزرگترین اندازه جغل بزرگ،  برای کانکریت بدون سیخ 75 ملی متر و برای آهنکانکریت 25 ملی تعین شده است.

 

ریگ و جغل باید به شکل خرمن یا کوت که قسمت پایین آن توسط خشت یا مواد دیگر جهت جلوگیری از نشر مواد و ضایعات در نظرگرفته شده است نگهداری شود و همچنان جهت نگهداری از باد و جلو گیری از فضله حیوانات بالای ریگ و یا جغل بته های خار، جنگل، برگ و یا ترپال انداخته شود.

سمنت ساختمانی

         سمنت مواد مهم ساختمانی است که در برابر فشار مقاومت خوب داشته با رسیدن آب زود سخت گردیده و چسپش قوی تولید می نماید . مواد سمنت دار در آغاز به گونه های مختلف در تعمیرات مورد استفاده قرار گرفته اما با پیشرفت تکنالوژی از این ماده در ساختمان های عصری به صورت گسترده استفاده می شود، به عباره دیگر هر ماده که سبب چسپش مواد ساختمانی در (ریگ و جغل) گردد به نام سمنت یا گرد چسپاننده یاد می شود و سمنت با ارزش ترین مواد در ساختمان های کانکریتی می باشد و به اقسام گوناگون موجود بوده و مقاومت فشاری 28 روزه سمنت عادی باید در حدود((317kg/cm2   باشد.

          در آغاز کوشیدند که ماده چسپناک سمنت را از مخلوط چونه و آب که قابل حل می باشد بسازد اما تجربه و تحقیق تدریجی نواقص را مرفوع ساخته سمنت به گونه کنونی آن تولید می گردد. برای هر کاری می توان سمنت مخصوص را به دست آورد اما برای کارهای عادی از پورتلندسمنت استفاده می گردد کارخانه های گوناگون با کیفیت مختلف سمنت تولید می نمایند بنابر آن در پروژه های بزرگ پیش از استعمال سمنت باید آزمایشات لابراتواری صورت گیرد و نیز در جریان کار بعضأ سمنت مورد آزمایش قرار می گیرد.

 

پورتلند سمنت :

          سمنت مهمترین جز کانکریت را تشکیل می دهد و از جمله مواد چسپاننده بوده که در خریطه های 50 کیلویی به بازار پیشکش می گردد، زمانی که سمنت با آب مخلوط می گردد یک تعامل کیمیاوی صورت می گیرد که در نتیجه خمیره سمنت با ریگ و جغل چسپش نموده و پس از چند روز مانند سنگ سخت می شود.

 

پروسه سخت شدن یا مقاومت گیری سمنت تدریجی و دوامدار می باشد سمنت تقریبآ در حدود 28 شبانه روز%70 مقاومت خود را به دست می اورد.

 

انواع مهم پورتلند سمنت:

 

1-      پورتلند سمنت عادی.

 

2-      پورتلند سمنت سریع سخت شونده.

 

3-      پورتلند سمنت منبسط شونده.

 

4-      پورتلند سمنت سفید و رنگه.

5- سمنت ضد نفوذ آب و رطوبت.

سنگ ساختمانی

          سنگ دارای خواص و خوبی های است که سبب اهمیت فراوان از جمله مواد تعمیراتی و ساختمانی گردیده است . سنگ را خداوند (ج) جهت استفاده در زمین به مقدار نهایت آفرید که بعضی از اقسام آن ها بسیار مستحکم و با دوام بوده از تغیرات موسمی و حالات جوی کمتر متاثر می گردند، سنگ را به آسانی می توان به اشکال مختلف پارچه نموده و سطح آن را هموار و درخشان ساخت در زمانه های قدیم که اقسام مواد ساختمانی در دسترس نبود از سنگ در تعمیرات استفاده زیاد به عمل می آمد.

          سنگ قسمت سخت قشر زمین است که دارای شکل و ترکیب کیمیاوی معین نمی باشد در حالت طبیعی به اصطلاح معماری معمولأ به نام صخره یاد می گردد. به اساس تشکیل سنگ شناسی، سنگ ها به سه گروپ تقسیم گردیده اند:

1.       سنگ های آتش فشانی .

2.       سنگ های رسوبی .

3.      سنگ های متحوله .

          سنگ از لحاظ صنف بندی فزیکی به سنگ های طبقاتی و غیر طبقاتی دسته بندی گردیده  اند که سنگ های طبقه دار ، اقشار آن به خوبی نمایان شده به آسانی به سنگ های باریک جدا می شوند . این نوع سنگ ها برای تزئینات دیوار ها و فرش ها استعمال زیاد دارد ولی قابل یاد آوریست که مقاومت این نوع سنگ در برابر قوه های موازی به طبقات بسیار کم می باشد. و تحت قوه کم طبقات آن از همدیگر می لغزند و جدا می شوند مگر در برابر قوه های عمودی مقاومت کافی دارند. سنگ های غیر طبقاتی به آسانی به طبقات و سنگ های باریک تبدیل شده نمی تواند. سنگ در تهداب تعمیرات مستقیمأ زیر فشار قرار می گیرد اما در صورت استعمال در سرطاق، صفه، فرش اطاق وغیره آن ها تاثیر خمیدگی نیز آشکار می شود.

          سنگ در تحت دیوار های محافظوی و پل ها تحت فشار بلند قرار می گیرد اما قدرت نهایی سنگ تابع وزن مخصوصه و بافت آن می باشد. سنگ تعمیراتی خوب باید دارای بافت و تراکم یکسان باشند. سنگ ها با دانه های کوچک بادوامتر می باشد سختی از خصوصیات مهم سنگ بوده این خاصیت توسط خط نمودن موادی که سختی معین دارند تعین می گردد. دوام سنگ مربوط به ترکیب کیمیاوی، ساختمان فزیکی آن می باشد، سنگ با دوام در مقابل تغیرات اقلیمی و حالات جوی (حرارت، برودت، بارش و انجماد) نباید تخریب و تجزیه گردد، تغیر درجه حرارت تأثیر دیگری است که سبب تجزیه و تصنیف سنگ می گردد مخصوصأ در صورتی که قابل نفوذ باشد زیرا که منرال های داخل آن ضریب حرارت متفاوت می داشته باشد.

          سنگ هایکه رنگ یکسان دارند معمولأ  با دوام تراند اما رنگ های متفاوت نمایندگی از اختلاف ترکیب می نمایند که تحت تأثیر متفاوت قوه ها و حالات جوی قرار می گیرند. برای رویه کاری سنگ های خوب با رنگ های مختلف که خوردگی نداشته باشند و خوب پالش شده بتواند ترجیح داده می شود. سنگ های ثقیل و متراکم تخلخل کم داشته و سنگ های که تخلخل زیاد دارند در روی کاری نباید کار شوند زیرا توسط آب و هوا از تجزیه هوا متأثر می گردند. همچنان در محیط نمناک و یخبندی نفوذ آب به داخل سوراخ های سنگ گردیده تجزیه بیشتر صورت می گیرد. در معماری مدنی سنگ ها موارد استفاده زیاد دارند مانند تهداب، دیوار، فرش، دیوار های محافظوی، سرک ها، پل ها، مخلوط کانکریت فرش پیاده رو و استحصال جغله ماشینی به اندازه های مختلف. سنگ های طبیعی در امور معماری موارد استعمال زیادی دارد از قبیل استفاده آن در سرک سازی خط ریل، قیرریزی، گبین کاری، دیوار های استنادی ساختمان ها تحت آب و تعمیرات و غیره.

          سنگ های تعمیرات و ساختمان ها از تخریب حالات جوی و محیطی باید حفاظت گردد. جهت نگهداری خطوط مصالح بین سنگ ها باید توسط مصالحه انگاف گردیده و نیز از مواد ذیل در پوشانیدن سنگ ها جهت بند ساختن سوراخ ها و درز های سطح و سخت شدن سنگ استفاده می گردد.

1.      رنگ مناسب.

2.      اقسام تیل ها.

3.      مواد کیمیاوی.

4.      پارافین.

5.      صابون و یا محلول مخصوص برای پر کردن سوراخ های ریزه آن ها.

         البته تطبیق این مواد پس از خشک شدن و پاک کاری سطح سنگ صورت می گیرد. از سمنت و کانکریت می توان سنگ های مصنوعی با اشکال، ابعاد و رنگ های دلخواه تهیه نمود و سنگ های که تازه استخراج می گردند دارای نم طبیعی می باشد که به نام شیره یاد شده و سنگ را نرم نگهداشته از قابلیت کار آن می کاهد این شیره محلول منرالی می باشد که در پروسه خشک شدن  اجزای سنگ به اثر تعامل کیمیاوی سنگ را سخت می سازد، پس لازم است که سنگ به دست آمده را برای (6-12) ماه در هوای آزاد نگهداری کرد تا شیره آن به صورت قناعت بخش خشک گردد. توجه گردد که همچون سنگ در اعمار ساختمان صورت نگیرد تا سبب تخریب پسین بدنه ساختمان نگردد.

انواع سنگ ها و خواص آن ها :

          برای تعمیرات سنگی، از سنگ های طبیعی و مصنوعی استفاده می گردد  ِ سنگ های طبیعی شامل سنگ های سنگین و سبک می باشد سنگ های طبیعی اقسام گوناگون داشته و مشخصه اساسی سنگ های که در دیوارهای وزن بردار ( عمیرات) به کار برده می شوند عبارت از محکمیت ان ها می باشد که توسط مارک های مختلف تفکیک می گردند مارک سنگ عبارت از محکمیت حدی نمونه های دارای اشکال معین هندسی زیر فشار می باشد.

خاک

          خاک عبارت از ذرات کوچک و میده گی سنگ در روی زمین می باشد که از تخریب سنگ ها به مرور زمان نظر به شرایط فزیکی و کیمیاوی به دست می آید و توسط باران، باد  و آب انتقال یافته مواد جسپناک را تشکیل می دهد . خاک از دیرینه ترین مواد ساختمانی است که انسان ها برای سر پناه خود از آن استفاده نموده است. امروز هم زیادترین مواد تعمیراتی را در جهان خاک تشکیل می دهد .

          خاک  نظر به خواص فزیکی و میخانیکی خود به 5 نوع تقسیم می گردد:

1-      صخره ای: عبارت از خاک های متحوله، ناریهو راسبه با ارتباطات سخت بین ذرات (جوش خورده و سمنت شده) که به شکل یک لخت یا کتله های درز دار موجود می باشد؛

2-      نیمه صخره ای؛

3-      سنگ پارچه دار؛

4-      ریگی؛

5-      گلی.

          در کار های عملی ساختمانی به پیمانه وسیع خاک های غیر صخره ای به مشاهده می رسد که تقریبا 75 فیصد سطح زمین را پوشانیده از آن ها به حیث اساس یا محیط ساختمانی و در بعضی حالات بحیث مواد ساختمانی استفاده می گردد .

در میخانیک خاک ها قبول شده است که خاک ها منرالی می باشد  یعنی از مواد ریزان طبیعی تشکیل یافته و ترکیبات عضوی در آن ها موجود می باشد. نظر به این مشخصه خاک ساختمانی باید از خاک زراعتی تفکیک گردد.

          خاک زراعتی (قشر رویانیده) عبارت از طبقه بالایی اقشار نرم طبیعی است که در نتیجه عمل مشترک اقلیم آب هوا و ذرات عضویت های نباتی و حیوانی تغییر خورده از مواد عضوی غنی می باشد.

خواص ساختمان های خاکی

          ساختمان های خاکی در برابر فشار دارای مقاومت متوسط می باشد، اما در برابر کشش و انحنا مقاومت ناچیز دارند که قابل محاسبه نیست قوه که بالای یک دیوار وارد می شود توسط عرض دیوار به تهداب انتقال می یابد.

          ساختمان های خاکی زمانیکه مشبوع می گردند مقاومت آن ها کم می شود ، لذا باید کوشش شود تا ساختمان های خاکی طوری ساخته شود که از آب مشبوع نگردند، در غیر آن تهداب ها که وزن تعمیر بالای آن انتقال میابد باید از سنگ و یا خشت پخته کار شود تا آسیبی به ساختمان نرسد. سطح بام ها باید نشبی کافی داشته باشد  تا از یکجا شدن آب در یک جای جلوگیری شود. همچنین جوانب تهداب ها باید طوری نشیبی داده شود که آب باران به طرف دیگر رد گردد و تهداب خاکی را مشبوع نسازد .

          ساختمان های خاکی و یا گلی در برابر قوه های زمین لرزه مقاومت ندارند . لذا در جایکه تکان زمین لرزه زیاد است باید ساختمان های خاکی و یا گلی ساخته  نشود. در جاهایکه لرزش زمین کمتر به وقوع می پیوندد می توان ساختمان های خاکی و یا گلی نمود، مگر برای مقاومت بیشتر آن نکات زیر باید مد نظر گرفته شود:

1-      تعمیر باید توسط یک حلقه و یا رینگ کانکریتی و یا چوبی در بالای سرطاق بسته شود ضخامت رینگ 15 الی 20 سانتی متر کافی است و به تعداد دو دانه سیخ حداقل ده ملی استعمال شود، در جایکه سیخ گول نباشد از دستک های چوبی هم می توان استفاده نمود، عمارت باید به همدیگر به گونه عمودی نیز پیوند داشته باشد برای این مقصد از سیخ گول  و یا دستک های چوبی استفاده شود.

2-      کوشش شود تا تعمیر به صورت متناظر ساخته شود؛

3-      کوشش شود تا جای کلکین ها و دروازه ها در وسط دیوار تعین گردد،

4-      طول ساختمان نباید بیش از سه چند عرض آن باشد،

5-      تعمیر نباید از دو منزل اضافه ساخته شود،

6-      در قسمت عمق کندنکاری و خاک تهداب آن باید توجه زیاد گردد،

1-      در قسمت کیفیت مواد خاک که برای خشت و مصالحه تعمیر استعمال می شود توجه گردد.